Đại Học McDO Hamburger University Nguyễn thượng Chánh , dvm

 

Nói đến McDo thì ai mà lại không biết. Nó là biểu tượng của fast food , là hình ảnh của 1 lối sống , và cũng là 1 gương thành công theo kiểu Hoa Kỳ . Ngày nay McDo có mặt hầu như tại khắp mọi nơi trên thế giới .

 

Nhà hàng McDo đầu tiên ở đâu ?

Nhà hàng đầu tiên được Ray Kroc mỡ ra tại Des Plaines, tiểu bang Illinois vào năm 1955 . Hình như cái hamburger thuở đó rất đơn giãn và giá bán chỉ có 15 cents thôi. Ngày nay có trên 30 000 McDo đang hoạt động tại 119 quốc gia và mổi ngày phục vụ cho trên 47 triệu lược khách hàng .

 

Hamburger University, chuyện có thật .

Trung tâm huấn luyện đầu tiên được thiết lập năm 1961 tại tầng hầm , nằm phía dưới tiệm McDO ở Elk Grove Village ,Illinois . Với đà phát triển quá nhanh , trung tâm huấn luyện trên phải chiụ cảnh dọn tới dọn lui vài lần ,trước khi người ta xay một trung tâm huấn luyện thật tân kỳ và hiện đại trên 1 miếng đất 80 acres ( 320.000 t v). Riêng campus trường sở chiếm hết 130 000 sq. ft ( 12 000 t v) gồm có 17 lớp học với dầy đủ trợ huấn cụ high tech, ngoài ra còn có 1 giảng đường rộng lớn chứa được 300 người ... Đó là Hamburger University,Fred L. Turner Training Center tọa lạc tại Oak Brook , Illinois, Hoa Kỳ .

Hamburger University là nơi huấn luyện các manager của tất cã nhà hàng McDo trên thế giới . Trong tháng đầu tiên vừa mới khai trương nhà hàng McDo, người quản lý phải theo học 1 khóa tu nghiệp căn bản 32 giờ , môn bắt buộc là " The Basics of McDonald’s Operations " . Tại nơi đây họ được học cách quản lý khoa học 1 cửa hàng McDo , đồng thời được truyền đạt các mánh khóe làm sao bán cho thật nhanh , bán cho thật nhiều, và nhất là phải làm vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi . Đại học có 30 giáo sư thường trực , giảng dạy cho sinh viên đến từ 119 quốc gia . Trong lúc giáo sư giảng , các thông dịch viên có thể thông dịch cùng 1 lúc 28 thứ ngôn ngữ khác nhau . Mổi năm có vào khoảng 5 800 người được huấn luyện tại đây , và cho đến nay đã có trên 73 000 chứng chỉ tốt nghiệp đã được cấp phát . Có người nói là Hamburger University huấn luyện được nhiều sinh viên trong 1 năm hơn cả quân đội Hoa Kỳ . Ngoài ra McDonald’s còn có trách nhiệm điều hành 10 trung tâm huấn luyện quốc tế khác ,bao gồm cã Hamburger University ở Anh , Nhật , Đức và ở Úc .

Core innovation Center

Đây là một trung tâm nghiên cứu có vẻ hơi bí mật của McDonald’s , nằm ở Romeoville , cách Chicago lối 45 phút xe . Không có hình cầu vòng hoàng kim biểu tượng cho McDo, cũng như không có những bảng hiệu chỉ dẩn gì hết . Tại đây người ta cho thiết lập lại các bếp mẩu của các nhà hàng McDo trên thế giới , sau đó họ nghiên cứu các phương thức nào hửu hiệu và có lợi nhất để phục vụ khác hàng trong 1 thời gian thật ngắn nhất . Thí dụ như các trường hợp bán theo lối Drive - Thru , khách ngồi trong xe order , dặc biệt như bên Anh quốc, tài xế ngồi phiá bên tay phải thì làm sao đây , như phải thiết kế sơ đồ của nhà bếp lại hết sao cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế . Mổi một sự thay đổi , đều r?t tốn kém . Tất cã động tác của người bán đều được nghiên cứu từng li từng tí và được tính giờ từng giây từng phút . Lẽ dĩ nhiên McDo còn nghiên cứu thêm nhiều khía cạnh khác nửa , nhưng họ ít chịu công khai tiết lộ ….

 

McDo có giống nhau khắp mọi nơi không?

 

Người ta thường nghỉ rằng hể là McDo thì ở đâu cũng giống nhau hết . Điều này không hoàn toàn đúng . Nhà hàng ở Ấn độ không có sử dụng thịt bò , chỉ có món Coke là giống các McDo bên Hoa Kỳ mà thôi . Bên Úc, bánh mì của big Mac có vẽ mềm hơn có lẽ do cách pha trộn bột như thế nào đó, một số quốc gia Á châu thì đòi hỏi 1 lượng củ hành y nhau ở món hamburger regular cũng như ở món quarter pound . Các loại sauce sử dụng cũng thay đổi ít nhiều tùy theo từng quốc gia . Thí dụ dầu trộn salade ở Bắc Mỹ có vẽ sệt và béo hơn dầu ở Âu châu có khuynh hướng nhẹ hơn .

Món lạ tên cũng lạ

McDonald’s thành công vẻ vang nhờ vào óc thực tế , biết sáng tạo ( innovation) cũng như rất linh hoạt ,biết thích ứng vào khung cảnh của mổi xã hội và của từng quốc gia .

Món chủ lực chính của McDo là bánh mì hamburger ăn với khoai Tây chiên ( French fries) kèm theo Coke . Để đáp ứng với nhu cầu của thị trường ăn uống , McDo ngày nay đã thêm vào menu nhiều món mới lạ , làm từ cá , thịt gà , gan, thịt cừu , và họ còn chơi luôn cã món pizza nữa . Sắc thái Nam Mỹ và Mể Tây Cơ cũng có thể thấy trong menu của McDo nửa , chẳng hạn như món fajista vv… Người viết cũng ước mong một ngày nào đó biết đâu McDo chẳng tung ra món McChagio cho dân Việt Nam mình thêm hảnh diện . Món Vegi Mac ( Hamburger chay ) làm từ tàu hủ và đậu nành coi bộ không có khá lắm . Sau đây là McDo tại một vài xứ :

 

• Tại Uruguay : McHuevo , là 1 loại hamburger có thêm trứng gà ở bên trên .
• Tại Philippines : McSpaghetti , sauce có trộn chung với các miếng hot dog nho nhỏ .
• ThaiLand : Samurai Pork Burger , làm bằng thịt heo có sauce Teriyaki .
• Ấn độ : Maharaja Mac , làm bằng thịt cừu .
• Nga : Big Mak
• Norvegia : Mac Laks , làm bằng cá salmon

 

Giá cả ra sao ? ( theo tài liệu của Asian Labour Update , McDonald’s country comparison )

 

* Australia : Big Mac A$3.00 , US $ 1.58 ( lương của Staff US $ 5.60 per hour )

* China : Big Mac Yuan 9.90 , US $ 1.19 ( sale staff US $ 0.30 per hour )

* Hong Kong : Big Mac HK $ 10.20 , US $ 1. 30 ( cleaner HK $ 15.00, US $1.92 per hour )

* India : McChicken burger Irs $ 48 ,US $ 0.98

Minimum wage Irs 5.60, US $ 0.11 per hour .

* Malaysia : Big Mac M$ 4.30 , US $ 1.13 ( cleaner MRs 3.00 , US $ 0.78 per hour )

* New Zeland : Big Mac NZ $ 3.95 , US $ 1.72 ( worker NZ$ 8.30,US$ 3.61 per per hour )

* Pakistan : Big Mac PR 185 , US$ 3.08 ( cleaner PR 13 ,US$ 0.22 per hour)

* Philippines : Big Mac P 65 , US $ 1.27 ( staff P28 , US$ 0.54 per hour )

* South Corea : Big Mac Won 3 ,100 ,US $3.19 ( staff Won 2,100 per hour )

* Sri Lanka : Big Mac SRs 265 ( worker SRs 45 per hour .)

* ThaiLand : Big Mac B 55 , US $ 1.26 ( minimum wage B 20 , US 0 $ . 46 )

 

Quảng cáo cũng rất dữ dội

 

Nhằm mục đích quảng cáo , McDo nghĩ ra những câu rất độc đáo dể gây ấn tượng như như :

- 1957 : Quality, Service, Cleanliness and Value ( Q.S.C. & V. )

- 1961 : Look for the Golden Arche

- 1992 : Go for the goodness at McDonald’s

- 1965 : McDonald’ s , where quality starts fresh every day

- 1966 : McDonald’s – the closest thing to home

- 1967 : McDonald’s is your kind of place

- 1971 : You deserve a break today - so get up and get away to McDonald’s

- 1974 : Two all beef patties special sauce lettuce cheese pickles onions on a seed bun

- 1975 : We do it all for you

- 1976 : You, You’re the one

- 1979 : Nobody can do it like McDonald’s can

- 1981 : You deserve a break today

- 1984 : It’s a good time for the great taste of McDonald’s

- 1990 : Food, Folks and Fun

- 1992 : What you want is what you get

- 1995 : Have you had your break today

- 1997 : My McDonald’s and did somebody say McDonald’s ?

- 2000 : We love to see you smile

- 2003 : I’m lovin’ it , C’est ca que j’aime ( ở Quebec,Canada) , và ở bên Pháp là câu C’est tout ce que j’aime .

Những món tiêu biểu

 

1. : The Quarter pounder
2.  : The egg McMuffin

1. : The McDLT
2.  : A variety of salads

1. : the Arch Deluxe , McLean Deluxe.

2000 : Chicken Mc Grill, Crispy Chicken Sandwiches

1. : The Big’n Tasty
2. : Premium salads and McGriddles ( breakfast pancake sandwich )

Càng to càng hấp dẫn hơn

Nhằm mục đích khuyến mãi , năm 1994 McDonald’s có sáng kiến tung ra những món hàng rất to , khối lượng quá khổ hơn bình thường nhưng giá cã thì chỉ có tăng thêm lên chút đỉnh mà thôi . Với các món supersize nầy họ đánh trúng vào tâm lý của người tiêu thụ , ham rẽ nên mua nhiều hơn nửa .Hậu quả tai hại sau 10 năm của chiến dịch supersize đã làm nẩy sinh ra là bao nhiêu vấn đề rắc rối về sức khỏe cho hằng triệu người, nhất là đối với giới trẻ tại Hoa Kỳ. Tình trạng béo phì , bệnh tim mạch và bệnh tiểu đường type II là vấn đề đã làm Hoa Kỳ tốn hao rất nhiều tiền của để giãi quyết . Mổi năm , tình trạng béo phì đã giết hại lối 400 000 người Mỹ và nó là nguyên nhân tử vong đứng sau thuốc lá . McDo cũng đã từng bị dân chúng lôi ra toà và bị quy cho trách nhiệm gây nên tình trạng dư cân và béo phì tại Hoa Kỳ, nhưng rồi chuyện cũng đâu vào đó mà thôi . McDonald’s rất có thế lực nên Hạ viện Hoa Kỳ đã biểu quyết thông qua dự luật Cheesburger ( với 236 phiếu thuận và 139 phiếu chống ) miển trách nhiệm cho kỹ nghệ Fast food về vấn đề dư cân và béo phì trong dân chúng . Để tô điễm lại phần nào hình ảnh quá tiêu cực của mình , McDo đã quyết định dẹp bỏ menu supersize , và thiên về sáng kiến mới , khuếch trương thêm mấy cái món salade và yogurt với câu quảng cáo rất ư là hấp dẩn và có vẽ hiền lành như "Eat Smart, Go Active ’’.

 

Độc quyền của McDo , cấm bắt chước

McDo đã sáng tạo ra rất nhiều sản phẫm và công trình với tên hiệu độc quyền (trademarks) như : Always fun, Arche Deluxe , Big Mac , Big N’ Tasty , McGrill, DonatoPizza, Changing the Face of the World , Chicken McGrill, Chicken McNugget,

Cuarto De Libra , Did Somebody Say , Egg McMuffin, Extra Value Me, Golden Arches Logo, Good Time, Great Taste, Great Breaks, Hamburger University, Happy Meal, Have You Had Your Break Today ? KiwiBurger, ,McBaby, McBacon, McBurger, McDia Feliz, McFlurry, McDonald’s Express, Quarter Pounder, McMenu, Ronald McDonald and Design, Ronald McDonald House, McDouble, Super Size , Terriyaki McBurger, Vegi Mac, World Chidren’s Day Logo , We Love to See You Smile, World Famous Fries , You Deserve a Break Today vv…

 

Kết luận

Người ta thường hay nói , tại Hoa Kỳ hể có 10 người đi làm thì phải có 1 người đã từng bán McDo ở 1 lúc nào đó trong cuộc đời . McDo vương lên như diều gặp gió, tuy vậy với biến cố bệnh bò diên bên Âu châu cũng đã làm McDo khốn đốn 1 thời gian . Sự thành công vượt bực của McDo cũng khiến cho nhiều kẽ ganh tị tìm cách đã phá với dủ mọi lý do như McDo là tượng trưng của sự bành trướng văn hóa Mỹ , là thực phẩm gây hại cho sức khỏe mà người Pháp gọi là malbouffe . Tại một vài quốc gia bên trời Âu, để chống lại chính sách của Hoa Kỳ thì người ta thường kéo nhau đi đập phá mấy tiệm McDo cho bỏ ghét . McDo bị tiếng xấu là lợi dụng tầng lớp lao động trẻ tuổi , trả lương rẻ mạt nhưng bắt họ làm hụt hơi . McDo cũng kỵ ba cái vụ thành lập nghiệp đoàn , hể nơi nào công nhân rụt rịch muốn thành lập nghiệp đoàn, thì McDo tìm cách ngăn cản, và hăm đóng cửa nhà hàng . Có phải nhờ vậy mà McDo đã trở nên giàu mạnh chăng ? McDo cũng phải chiụ nhiều sự bầm dập gian truân mới có chổ đứng vẻ vang như ngày hôm nay . Đúng với câu “ càng cao danh vọng càng nhiều gian nan". Nhưng dù thế nào đi nửa thì mọi người cũng đều phải nhìn nhận rằng McDonald’s quả thật xứng đáng với ngôi vị hàng đầu trong lỉnh vực kinh doanh về fast food ./.

 

Montreal, March 25 , 2005