Cái Nắp Lon Coca   Nguyễn thượng Chánh  , DVM

 

 

Các loại thức uống đựng trong lon , như Bia ,Coca, Pepsi , 7 Up , nuớc ép trái cây vv… ngày nay  đều là những món giải khát quá quen thuộc đối với tất cả mọi người . Có khát nước  thì cứ việc mở tủ lạnh , lôi ra 1 lon, kéo nhẹ cái nắp lên kêu 1 cái róc  và đưa lên miệng mà tu . Thật là quá dễ và cũng quá ư là tiện lợi .

Thường thì bọn đàn ông con trai mình hay uống kiểu nầy cho nó lẹ  và khỏi mất công đi tìm ly tìm tách làm chi cho  nó vừa lâu lắc và cũng vừa mất thời giờ. Các cô ,các bà thì có hơi khác . Họ thường  hay rót ra ly để uống cho nó dễ coi hoặc đi tìm ống hút bỏ vào lon rồi mới uống . Người viết xin hỏi nhỏ các bạn là có khi nào trước khi uống  mà bạn chịu khó đem rửa phần trên cái nắp rồi mới mở lon ra uống hay không ? Riêng tác giả thì hết 90% lần là không có rửa ráy gì hết cứ  đem lon ra , kéo cái khoen nắp lên và uống ngay . Còn lại 10% lần khác là đôi khi mình lấy cái khăn giấy chùi sơ sơ cái nắp , có khi thì lấy ngón tay quẹt qua quẹt lại ít cái  phía trên lon , nói chi đến việc  đem lon đi rửa qua loa  dưới vòi nước thì hình như mình chỉ có làm vài ba lần từ trước tới giờ mà thôi . Có lẽ mình làm như vậy vì tâm lý để được có cảm tưởng là cái nắp lon đã sạch rồi chớ thật sự ra về mặt vi trùng học thì các cách trên không nhằm nhò vì hết .

Mấy năm vừa qua, co những emails luân lưu trên mạng Internet đưa tin đề cập đến 1 người phải bỏ mạng vì uống Coca  thẳng từ lon theo kiểu  mở nấp rồi đưa lên miệng uống liền . Nạn nhân uống ngày cuối tuần, thì ngày thứ hai phải vào bệnh viện khẩn cấp và thứ tư thì thăng luôn   . Qua điều tra và xét nghiệm, người ta thấy có sự hiện diện của xoắn trùng Leptospira trên nấp các  lon nước ngọt mà nạn nhân đã uống . Có lẽ các lon nầy đã bị nhiễm nước tiểu chuột từ lúc còn ở trong kho . Bác sĩ  chẩn đoán là bệnh nhân  đã chết  vì bị nhiễm  xoắn trùng thể cực cấp tính  (Leptospirose, forme fulgurante) .. Các loại nước lon thường được cất giữ trong kho 1 thời gian trước khi được phân phối đi các nơi để bán . Có người còn cất dưới gầm giường  hay trong 1 xó xỉnh nào đó trong bếp .Trong thời gian lưu giữ các lon nước này có thể bị nhiễm nước tiểu của loài chuột ,  hay bị dính bụi bặm cũng dễ hiểu mà thôi  .  Theo 1 khảo cứu của INMETRO ? (Tây ban Nha )  thì nắp lon trong điều kiện tồn trử bê bối như vừa kể còn có thể chứa nhiều vi khuẩn hơn cả nấp bàn cầu công cộng nữa. Ghê chưa !  

 

Bệnh xoắn trùng Leptospirose  là gì  ?

Bệnh xoắn trùng Leptospirose  là 1 bệnh lây truyền từ thú đến người mà danh từ chuyên môn gọi là anthropozoonose . Bệnh do vi khuẩn Leptospira gây ra , và có nhiều chủng loại khác nhau . Độc hại nhất là Leptospira ictero haemorragiae gây xuất huyết và vàng da và niêm mạc  , kế đến nhưng hiền hơn là Leptospira bataviae, grippo typhosa, canicola, pomona, sejroe, shermani , interrogans  vv…

Xoắn trùng Leptospira có thể thấy hiện diện 1 cách tự nhiên ở 1 số thú rừng  cũng như ở 1 số gia súc như chó, mèo, heo, bò, ngựa  và thường nhất là ở các loài gậm nhấm như chuột và hải ly (beaver, castor). Mầm bệnh được thải qua nước tiểu của các loài vật trên . Những nơi có nhiều nước hoặc ẫm thấp có thể có chứa rất nhiều  xoắn trùng Leptospira . Bệnh xoắn trùng Leptospirose rất phổ biến ở Á châu, Phi châu và ở Châu Mỹ La tinh . Bệnh không mấy quan trọng tại các quốc gia  Âu châu và Mỹ châu  . Xoắn trùng thường  xâm nhập qua ngỏ niêm mạc mắt, mũi, miệng  hoặc xuyên qua các vết xây xát  trên da .

Triệu chứng ban đầu như cảm cúm , nóng lạnh , nhức đầu ,đau nhức bắp cơ , viêm mắt,  nôn mữa , sau đó lá lách , gan bị tổn thương gây ra chứng vàng da , kế đến là suy  thận  và cuối cùng có thể gây ra biến chứng viêm màng não . Bệnh có thể chữa khỏi bằng thuốc kháng sinh .    

 

Cẩn thận vẫn hơn  

 

Các nhà y tế khuyên chúng ta  nên rửa kỹ các nắp lon trước khi đưa lên miệng uống . Rửa với savon thì càng tốt . Nghe thì rất dễ, nhưng trong thực tế hằng ngày  không biết lời khuyên thiết thực nầy có được mấy người tuân theo hay không ? Thật vậy, nắp lon không có gì sạch sẽ hết. Chúng có thể chứa đủ thứ mầm bệnh mà mình không thể nào biết hết được .

Nguồn tin về vụ có người thiệt mạng vì uống coke trực tiếp từ lon mà người viết vừa kể bên trên chỉ là 1 tin vịt (légende urbaine, canular, hoax ) mà thôi  . Tin nầy thỉnh thoảng  đã được tung ra trên mạng từ 6-7 năm nay . Nội dung thì vẫn không thay đỗi . Có lúc thì câu chuyện nầy đã xảy ra bên Bĩ , bên Thụy Sĩ hoặc tại 1 nơi nào đó bên trời Âu. Năm 2005 thì thấy báo cáo  tại North Texas .( www.hoaxbuster.com ) . Không ít người đã hoang man trước nguồn tin nầy và ngần ngại mỗi khi  muốn uống 1 lon coke .

                                   www.urbanlegends.about.com/library/bl_coke_can_leptospirose.htm

 

Được biết là bệnh xoắn trùng do Leptospira  là bệnh có thật và nó có thời gian ủ bệnh tức là thời gian từ lúc bị nhiễm đến lúc triệu chứng đầu tiên xuất hiện ra thì phải từ 2-3 ngày đến 26 ngày ( trung bình 10 ngày) . Bệnh nầy rất dễ chữa khỏi bằng các loại thuốc kháng sinh . Bệnh thường thấy tại những vùng có nhiều nước .

Theo The Leptospirosis Information Center của Hoa Kỳ thì trên lý thuyết bệnh leptospirose có thể xảy ra được nếu chúng ta uống trực tiếp từ cái lon đã bị nhiễm mầm bệnh , nhưng trong  thực tế nguy cơ nầy về mặt thống kê học  rất ư là thật thấp không đáng kể . Về mặt sinh học , xoắn trùng chỉ phát triển tại những nơi có nhiều nước 1 cách thường xuyên mà thôi. Nước tiểu của chuột rất mau khô trên các nấp lon vì vậy xoắn trùng sẽ rất dễ bị tiêu diệt  trước khi có cơ hội để lây nhiễm chúng ta . Ngoài ra từ trước tới giờ chưa có 1 khảo cứu khoa học nào  đã đề cập  đến  hiện tượng  lây nhiễm xoắn trùng Leptospira từ các lon nước ngọt  . Việc so sánh  độ nhiễm  khuẩn giữa bàn cầu  công cộng  và nấp lon cũng chưa thấy có ai nói đến bao giờ . (www.leptospirosis.org/news/soda-cans.php ).  Từ vài năm nay đủ thứ tin vịt quái ác  đã được tung ra trên mạng  mà chủ đích nhắm vào Coca Cola , khiến đại công ty nầy phải khốn đốn rất nhiều để tìm cách đối phó .  

Nhưng dù sao đi nữa,các nguồn tin về nhiễm xoắn trùng từ lon coke hay lon soda   tuy chỉ là những tin vịt nhưng nó cũng đã giúp cho chúng ta cảnh giác và có ý thức hơn trong vấn đề vệ sinh và ăn uống  nói chung .  

Vậy có uống thì nên rót ra ly hoặc xin 1 cái ống hút cho nó chắc ăn .  

 

Montreal , March 16 , 2005